ဆန္႔က်င္ဘက္မ်ဥ္းမ်ား

စစ္ကိုင္း
တစ္ခ်ိန္က ေရွးၿမိဳ႕ေတာ္ စစ္ကိုင္းသည္ မႏၱေလး၏ အေနာက္ေတာင္ယြန္းယြန္းတြင္ ၂၁ ကီလိုမီတာအကြာ၌ ဧရာဝတီျမစ္ကို ျဖတ္၍ ကမ္းတစ္ဖက္တြင္ တည္ရွိပါသည္။ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၃၁၅ ခုႏွစ္ေလာက္တြင္ (ပုဂံပ်က္သုဥ္းသြားၿပီးေနာက္)ကာလအတန္ငယ္ၾကာေအာင္ လြတ္လပ္သည့္ ရွမ္းဘုရင့္ ႏိုင္ငံျဖစ္ခဲ့သည္။ ၁၃၆၄ ခုႏွစ္တြင္ ၿမိဳ႕ေတာ္ကို အင္းဝသို႔ ယင္းၿမိဳ႕တည္ နန္းတည္သူ၏ ေျမး သတိုးမင္းဖ်ားက ေရႊ႕သြားေတာ္မႈသည္တြင္ ဝန္းပတ္ျခာ အိမ္ေဂဟာတို႔ကိုလည္း အင္းဝေခတ္၌ တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။

စိမ္းစိုထြားႀကိဳင္း မ်ားေျမာင္စြာ တစ္ၿမိဳ႕လုံးကာ မိေအာင္ ေပါက္ေရာက္ ေနေသာ သစ္ပင္မ်ားႏွင့္ ေတာင္စဥ္ အထပ္ထပ္ ကြင္းဆက္ မျပတ္သလို ေတာင္ညိဳညိဳ တို႔ေၾကာင့္ စစ္ကိုင္းသည္ အကယ္၍သာ ေရွးအစဥ္အလာ အေမြအႏွစ္သာ အျပင္ ယင္း၏ သမမွ် တရားသီလ မ်ားသည္လည္း ေတာင္ရံအထပ္ထပ္ ခပ္ထားသည့္ အက်ိဳး ေလေျပေလညွင္း တိုးေလ့ ရွိၾကျခင္းသာမက စစ္ကိုင္းႏွင့္တကြ ေတာင္နံေဘး ျမစ္ကမ္းပါးယံ မျပတ္လွၿပီး အထီးထီးေသာ ဘုရားပုထိုး ဂူေက်ာင္း ျပႆဒ္တို႔ႏွင့္ ခန္႔ခိုင္တည္တန္႔ ၆၀၀ မကေသာ ဘုန္းႀကီး ေက်ာင္းတို႔က လႊမ္းျခံဳထားသည့္ ေျမသာေမာ ဆိတ္ၿငိမ္လွေသာ သေဘာတို႔ ေၾကာင့္သာ မဟုတ္ပါေသာ စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕ ခမ်ာမွာ သမိုင္းအရေရာ ယဥ္ေက်းမႈအရပါ သူ႔ထက္သာေသာ မႏၱေလး အမရပူရႏွင့္ အင္းဝတို႔၏ အရိပ္ထိုး၍ စိုးမိုးျခင္း ခံရမည္မွာ မလြဲပါ။
သို႔ေသာ္ အမရပူရႏွင့္ အင္းဝတို႔မွာ ေရေျမေလမီး ဓါတ္ႀကီးေလးပါး၏ ဂရုဏာ ႏို႔သက္ လံုးဝခံရယူလ်က္ အျဖစ္အပ်က္ဆိုးတို႔ႏွင့္ တိုးေနရခိုက္ စစ္ကိုင္းေအာင္ရာ ေျမပေဒသာမွာ ဗုဒၶပိဋကပ္ အရပ္ရပ္ကို တတ္သိလိမၼာ အေၾကာင္းႏွင့္အက်ိဳး ၊ ဝိပႆနာ စိတ္မွာဧဖို႔ ထြန္ယက္ပြားမ်ား ကုသိုလ္တရားမ်ားျဖင့္ အဓိပၸါယ္ညီမွ် သာစြခုတိုင္ ရွင္သန္ႏိုင္လ်က္ ရွိပါသည္။ တကယ္္ဆိုေတာ့ လူတကာ ထင္ရွားၾကသည္က စစ္ကိုင္းသည္သာမ်ိဳးျမန္မာ၏ ေထရဝါဒ ဗုဒၶသာသနာ ထြန္းသာဗဟိုခ်က္ ယေန႔ထက္တိုင္ သက္ရွင္ေနႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္သာ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတြက္ ဘုရားဖူးထြက္ရာ သူမပါသူ႔ထံမေရာက္ေသာ္ မၿပီးမျပည့္စံုဘိသို႔ အလြန္ထင္ေပၚ ၿမိဳေတာ္ပါေပတည္း။


ပုဂံၿပီးေသာ္ စစ္ကိုင္းသည္သာ ၿမိဳ႕ေတာ္သာ၍ သံဃာ၇၀၀၀ေက်ာ္ႏွင့္ သီလရွင္တို႔ကို ျပည္တစ္ခြင္တြင္ သာသနာအေဆာက္အဦးအမ်ားအျပားႏွင့္တကြ ဒုတိယအမ်ားဆံုးအျဖစ္ျဖင့္ သင္တို႔ ေတြ႕ႏိုင္ၾကျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ယင္းသူေတာ္ေကာင္းတို႔မွာ အေရအတြက္အရ သာမဟုတ္ အႏၱိမသစၥာ အျဖာျဖာကို အပတ္တစ္ကုတ္ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္း သာသနာ့ဝန္ ထမ္းေနၾကရွာေနၾကသူမ်ားသာ ျဖစ္ပါသည္။ စစ္ကိုင္း ေတာင္ေတာ္ အာယမ္ အသီးသီးေပၚတြင္ သီလ႐ွင္ ေဂဟာ ၂၂၅ ခုမွ်ျဖင့္ သီလ႐ွင္ ၃ ေထာင္ေက်ာ္ ျမန္မာျပည္ေပၚတြင္ အမ်ားဆံုး သီတင္းသံုး ေနၾကသည္။ စစ္ကိုင္း ေတာင္႐ိုးကို ေမယုျမင့္မိုရ္ေခၚ ႐ိုးပုစာ ေျမမဟာဟု သူငါအမ်ား ျမင္ၾကထင္ၾက ယူဆၾက၏ ထိုကမွတဆင့္ နိစၥဓူ၀ ကိစၥမ်ားေျမာင္ လူ႔ေဘာင္ကိုစြန္႔ ျမင့္သည္ထက္ျမင့္ေအာင္ တက္လွမ္းဖို႔ လြယ္လွမည္ဟုလည္း ထင္ၾကေသးသည္။ ေသးေသးငယ္ငယ္႔ ျမိဳ႕စစ္ကိုင္း၀ယ္ အသံကတိတ္ဆိတ္ ဟိတ္ဟန္ကမၾကီး ကသုတ္ကယုတ္ႏွင့္ တက္သုတ္႐ုိက္လႈပ္႐ွား တလႊားလႊားမ႐ွိၾက၊ တစ္ခါက ဖံုထ ဖံုထူေသာ္လည္း စစ္ကိုင္းေတာင္႐ိုးကမူ သံသရာ ပစၥကၡလူ႔ဘ၀ အနိစၥအျဖစ္ကို လ်စ္လ်ဴထား စြန္႔ပယ္ရန္ ၾကံစည္ၾကိဳး ကုတ္သူတို႔အတြက္ နားခိုရာ ကနန္းလမ္း လွမ္းလ်က္ ႐ွိပါသည္။
တုန္တုန္ ရီရီ တေမာေမာ တဟိုက္ဟိုက္ႏွင့္ လူ႔အသိုက္အ၀န္းၿမိဳ့တြင္း ၿမိဳ့ျပင္ ေနရၾကသည့္ အျဖစ္မွ ကင္းလြတ္ရာ ကင္းလြတ္ေၾကာင္း စိတ္ေထာင္း ကိုယ္ေၾက မ႐ွိၾကေလရန္ ၀ိပႆနာ ဘာ၀နာတရားပြါးမ်ားဖို႔ သံသရာ ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ စခမ္းသာပင္ ျဖစ္ပါေတာ့သည္။ တခ်ိဳ့က တစ္ေခါက္တခါေနဖို႔ တစ္ခ်ိဳ႕က သတၱပါတ္အၾကာ တရား႐ွာဖို႔ႏွင့္ တစ္ခ်ိဳ႕က်ေတာ့ တဘ၀ တခႏၶာဆံုးေအာင္ တရားကို အသံုးခ်သြားလို႔ စစ္ကိုင္းသို႔ လာခဲ့ၾကသည္က မ်ားပါသည္။ ခရစ္သကၠရာဇ္၁၃၁၅တြင္ အသခံပါ ေစာယြန္းက စစ္ကိုင္းေခၚဆို ေ႐ွးမဆြက ဧရာမၿမိဳ႕ေတာ္သည္ ဧရာ၀တီျမစ္ မဟိက အေနာက္ဖက္သုိ႔ တငဲ့ ေစာင္းလွည့္ သာယာလွေသာ အေကြ႔ တစ္ခုာင္းလွည့္ သာယာလွေသာ အေကြ႔ တစ္ခု၌ တည္လ်က္ ႐ွိပါသည္။ ျမန္မာ့မာနာေတဇာျမစ္မဟာသည္ ျမန္မာ့ေသြးေၾကာမၾကီးလို ေတာင္ေျခတခုိမွ တသိမ့္သိမ့္ လွိမ့္စီးဆင္းခဲ့ရာ ဣေျႏၵရရ ၿငိမ္သက္ေခ်ာေမြ႔လွစြာ လစက္တင္ဘာမွ ဇူလိုင္ထိ ရွိရွာေသာ္လည္း မုတ္သုန္၀ါသ နယုန္ ဇြန္လမွသည္ ၀ါဆို ဇူလိုင္ ၀ါေခါင္ ၾသဂုတ္ မယုတ္မလြန္ ေတာ္သလင္း စက္တင္ဘာလ တုိ႔တြင္ တဟဲဟဲ တဟီးဟီး ျမစ္ၾကီး ဧရာ၀တီမွာ ထိန္းမႏုိင္ သိမ္းမရ သလို အၾကမ္းေတြ ပိုေနတတ္ပါသည္။
စစ္ကိုင္း ေတာင္ထိပ္မိုးတို႔ ေရႊေရာင္ လေရာင္ ေဘာ္ျဖဴေရာင္သို႔ ထံုးေရာင္ ေဖြးေဖြးႏွင့္ ေစတီပုထုိး အမ်ိဳးမ်ိဳးတုိ႔မွာ အရြယ္အစားစား ျဖင့္ သရဖူေဆာင္း ေနၾကသည္ ေတာင္ကမ္းပါး၏ အထပ္ထပ္၀ယ္ အငူအစြန္း ေခ်ာင္အလွ်ဳိလွ်ိဳထဲ ေတာေက်ာင္းတို႔ႏွင့္ အက်ပ္အျပည့္ တေခ်ာင္ငုပ္လ်ိဳး တေတာတိုးခါ တေစာင္းကပ္ကပ္ လ်ိဳေျမာင္အထပ္ထပ္ကို တက္ရဖန္ဖန္ ေတာင္ေလွခါးဟန္ ကမ်ိဳး ္အမိုးအကာမဲ့က အတန္တန္ဖန္ ျပီး၀ါသန္႔ယက္သလို ထိုထိုဤဤ သာသနာ ဗိမၼာန္ ေျခြရံအေဆာက္အဦး မ်ားၾကားမရပ္ပဲ ေတာင္ထိပ္အျဖာျဖာ ေရာက္ၾကရသည္အထိ မေမာမပန္း ဒလၾကမ္း တက္ႏုိင္ၾကပါသည္။ ထိုမွတဖန္ ရပ္ဆယ္ျဖာကို လွည့္ခါရႈလုိက္ျပန္ေသာ္ ဘယ္ေတာ့မွ ေမ့မရႏိုင္မည့္ ျပကေတာ့ ႐ႈ႔ခင္းသာ အရပ္ရပ္ကို ရင္သပ္ရႈေမာ အံ့ၾသေလာက္ေအာင္ ျမင္ၾကေပဦးေတာ့မည္။
နန္းစဥ္နန္းရုိး အမ်ိဳးမျပတ္ ရွိလတ္ခဲ့၍ စစ္ကိုင္းျမိဳ႕ေတာ္ ျပည္ပဟာ၀ယ္ ဘုရင္မ်ားစြာ တည္ခဲ့ရွာသည့္ မဟာပုထုိး ဂူေက်ာင္းျပသာဒ္ ေစတီဘုရား အရွိမ်ားသည္ ကလည္းဆန္းလွသည္ မဟုတ္ပါ။ လြန္ကုန္ရွာျပီ ျဖစ္သည့္ သူ႔ကိုယ္သူဆို ဧကရာဇ္ဘုရင္ တုိ႔မွာ သူ႔ေခတ္သူ႔ကာလျမိဳ႕ ေတာ္လွဖို႔သခဲ့သည္ တြင္ ေအာက္ပါတို႔ကား မလြဲေသခ်ာ ပါ၀င္ခဲ့ပါသည္။
• (က) ဆြမ္းဦးပုည ရွင္ေစတီ
• (ခ) ေကာင္းမႈေတာ္ ပုထိုးေစတီ
• (ဂ) ဆင္မ်ားရွင္ေစတီ
• (ဃ) ထူပါရံုေစတီ
• (င) ငါးထပ္ၾကီးေစတီ
• (စ) ေအာင္ေျမေလာက ေစတီ
• (ဆ) ဓာတ္ေပါင္း စုေစတီ
• (ဇ) ဥမင္ေျခာက္ ဆယ္ေစတီ
• (စ်) ေရွဥမင္ ေက်ာင္း
• (ည) ဥမင္ သံုးဆယ္ေစတီ
• (ဋ) တိေလာက ဂုရု ဂူဘုရားေက်ာင္း
• (ဌ)ျမစ္ေဖာက္ၾကီး ဘုရား
• (ဍ) ပဗေက်ာင္း
(ေဇယ်ာသား ေဆာင္းပါးေကာ္ပီ)