၁၁၉၆ မွ ၁၂၅၂ အထိ ဂ်ာမဏီတြင္ နန္းစံခဲ့ေသာ ဒုတိယေျမာက္ ဖရက္ဒရစ္ဘုရင္သည္
ကမၻာ့သမုိင္း၏ အေစာဆံုးႏွင့္ အျပင္းထန္ဆံုး လူမႈေရးစမ္းသပ္မႈတစ္ခုကုိျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
ေမြကင္းစကေလးမ်ား မည္သည့္ဘာသာစကားမ်ိဳးကုိ ဘာသာ ေျပာနိဳင္မည္နည္းဟု စမ္းသပ္သည္။
မိခင္မ်ားက နိဳ႔တုိက္ရုံသာတုိက္၊ေထြးေပြ႕ျခင္း ခ်ီပုိးေခ်ာ့ျမဴျခင္း အသံျပဳျခင္းမ်ား က်ီစယ္ျခင္းမ်ား မလုပ္ရ။
ကေလးမ်ားသည္ ေရွးအက်ဆံုး ဟီဘရူးဘာသာစကားကုိ ေျပာမည္ေလာ။
ဂရိ လက္တင္ အာရဗီစကားကုိ ေျပာမည္ေလာ။
မိဘအရင္းတ႔ုိ ေျပာသည့္ဘာသာကုိပင္ ေျပာမည္ေလာ။
တစ္ခုခုေသာ ဘာသာစကားကုိ ေျပာမည္ေလာ။
ဘုရင္ႀကီး အမ်ားႀကီးေမွ်ာ္လင့္ထားသည္။ဘုရင့္ အႀကံမထေျမာက္ခဲ့ေပ။အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္
ကေလးအားလံုး ေသဆံုးခဲ့ၾကေသာ ဟူ၏။
ကေလးတုိ႔အတြက္ နိဳ႕တုိက္ရုံသက္သက္ျဖင့္ ဘ၀ကုိဆက္လက္ရွင္သန္ရန္ မလံုေလာက္။
ေထြးေပြ႕ျခင္း ေခ်ာ့ျမဴျခင္း အသံျဖင့္က်ီစယ္ကလူျခင္း စေသာ လူသားဆန္သည့္ တုန္႔ျပန္မႈမ်ား ရွိမွသာ
ရွင္သန္နိဳင္ မည္ဟူ၏။ရုပ္အာဟာရျဖစ္ေသာ နိဳ႕ထက္ စိတ္အာဟာရဆက္သြယ္မႈက ပုိၿပီး အေရးပါသည္ဆုိ၏
(ေဒါက္တာေက်ာ္စိန္၊ဆက္သြယ္မႈစိတ္ပညာႏွင့္ အေတြးမွ်င္စာတမ္းမ်ား -မွ)
ကမၻာ့သမုိင္း၏ အေစာဆံုးႏွင့္ အျပင္းထန္ဆံုး လူမႈေရးစမ္းသပ္မႈတစ္ခုကုိျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
ေမြကင္းစကေလးမ်ား မည္သည့္ဘာသာစကားမ်ိဳးကုိ ဘာသာ ေျပာနိဳင္မည္နည္းဟု စမ္းသပ္သည္။
မိခင္မ်ားက နိဳ႔တုိက္ရုံသာတုိက္၊ေထြးေပြ႕ျခင္း ခ်ီပုိးေခ်ာ့ျမဴျခင္း အသံျပဳျခင္းမ်ား က်ီစယ္ျခင္းမ်ား မလုပ္ရ။
ကေလးမ်ားသည္ ေရွးအက်ဆံုး ဟီဘရူးဘာသာစကားကုိ ေျပာမည္ေလာ။
ဂရိ လက္တင္ အာရဗီစကားကုိ ေျပာမည္ေလာ။
မိဘအရင္းတ႔ုိ ေျပာသည့္ဘာသာကုိပင္ ေျပာမည္ေလာ။
တစ္ခုခုေသာ ဘာသာစကားကုိ ေျပာမည္ေလာ။
ဘုရင္ႀကီး အမ်ားႀကီးေမွ်ာ္လင့္ထားသည္။ဘုရင့္ အႀကံမထေျမာက္ခဲ့ေပ။အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္
ကေလးအားလံုး ေသဆံုးခဲ့ၾကေသာ ဟူ၏။
ကေလးတုိ႔အတြက္ နိဳ႕တုိက္ရုံသက္သက္ျဖင့္ ဘ၀ကုိဆက္လက္ရွင္သန္ရန္ မလံုေလာက္။
ေထြးေပြ႕ျခင္း ေခ်ာ့ျမဴျခင္း အသံျဖင့္က်ီစယ္ကလူျခင္း စေသာ လူသားဆန္သည့္ တုန္႔ျပန္မႈမ်ား ရွိမွသာ
ရွင္သန္နိဳင္ မည္ဟူ၏။ရုပ္အာဟာရျဖစ္ေသာ နိဳ႕ထက္ စိတ္အာဟာရဆက္သြယ္မႈက ပုိၿပီး အေရးပါသည္ဆုိ၏
(ေဒါက္တာေက်ာ္စိန္၊ဆက္သြယ္မႈစိတ္ပညာႏွင့္ အေတြးမွ်င္စာတမ္းမ်ား -မွ)