ဆန္႔က်င္ဘက္မ်ဥ္းမ်ား

ဝဏၰကိုကို

ေမ ၈၊ ၂၀၀၉
အိုးပင္းေအာ့ဖ္ဖစ္ ၃.၁ ကို ၂၀၀၉ ခုနွစ္၊ ေမလ ၇ ရက္ေန႔မွာ အမ်ားျပည္သူတို႔ အသုံးျပဳနိုင္ေၾကာင္း တရားဝင္ ေၾကညာလိုက္ရာ၊ လြတ္လပ္စြာ အခမဲ့သုံးနိုင္ေသာ ကမာၻ႔နာမည္ၾကီး ရုံးသုံးစရာအစုံအလင္ပါတဲ့ ကြန္ပ်ဴတာေဆာ့ဖ္ဝဲတခုမွာ ဗမာစာ လကၡဏာမ်ား စတင္ပါဝင္ လာျပီျဖစ္ပါတယ္။ ယခု ေဆာ့ဖ္ဝဲဟာ ကမာၻ႔ ပထမဦးဆုံး တရားဝင္ ဗမာလိုကြန္ပ်ဳတာ ေဆာ့ဖ္ဝဲ တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။
ဗမာစာဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ရုံးသုံးဘာသာစကား တစ္ခုျဖစ္ျပီး၊ လူဦးေရ သန္း ၃၀ ေက်ာ္ဟာ မိခင္ဘာသာ စကားအျဖစ္သုံးစြဲ ၾကပါတယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံကို မွီတင္းေန႔ထိုင္သူေတြ နိုင္ငံရပ္ျခားကို ေရၾကည္ရာ ျမက္နုရာ ေျပာင္းေရြ႔လာၾကတဲ့အခါ ဗမာစာဟာလဲ ကမာၻ႔နိုင္ငံအရပ္ရပ္ကို ျပန္႔နွံ႔လာပါတယ္။

ျမန္မာနိုင္ငံအပါအဝင္ နိုင္ငံရပ္ျခားမွာ ေနထိုင္သူ ကြန္ပ်ဳတာ အသုံးျပဳသူေတြဟာ အဂၤလိပ္စာ ကၽြမ္းက်င္ၾကသူတြေပါ။ အဲဒီေတာ့ “ဘာျဖစ္လို႔ ဗမာလို လိုအပ္မွာလဲ …” ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းရွိပါတယ္။ ဗမာစာ လကၡဏာေတြ ဆိုတာ ကြန္ပ်ဳတာ မီနွူးေတြကို ဘာသာျပန္တာတစ္ခုထဲ မဟုတ္ပါဘူး။ ျပကၡဒိန္ က ရက္ေတြ ကို ဗမာလို တြက္တာ၊ ဗမာနာမည္ေတြကို အစီအစဥ္လုပ္တာ (Sorting in Burmese)၊ စာလုံးေပါင္းစစ္တာ စသည္ျဖင့္ အမ်ားၾကီးပါ။

ဗမာစာအေၾကာင္း ျပီးေတာ့ အိုးပင္းေအာ့ဖ္ဖစ္ အေၾကာင္းေျပာၾကရေအာင္။ အိုးပင္းေအာ့ဖ္ဖစ္ ဆိုတာ လြတ္လပ္စြာ အခမဲ့သုံးနိုင္ေသာ ကမာၻ႔နာမည္ျကီး ရုံးသုံးစရာအစုံအလင္ပါတဲ့ ကြန္ပ်ဳတာ ေဆာ့ဖ္ဝဲ တစ္ခုပါ။ အဓိကပံ့ပိုးသူက Sun Microsystem ျဖစ္ျပီးေတာ့ အိုပင္းေအာ့ဖ္ဖစ္ အဖြဲ႔ဝင္ ေတြက ကူညီထုတ္လုပ္တာပါ။ ကမာၻ႔သုံး Open Source License ျဖစ္တဲ့ LGPL (GNU Lesser General Public License) နဲ႔ ထုတ္လုပ္ေတာ့ ကမာၻ႔ေပၚမွာရွိတဲ့နိုင္ငံအားလုံးမွာ တရားဝင္ အခမဲ့ သုံးနိုင္ပါတယ္။

အိုးပင္းေအာ့ဖ္ဖစ္မွာ ရုံးသုံးစရာေတြ ျဖစ္တဲ့ စာေရးစရာ (Writer)၊ စာရင္းဇယား ဆြဲဖို့ (Calc)၊ ေဒတာတြေသိမ္းဖို႔ (Base)၊ တင္ဆက္ျပသဖို့ (Impress) နဲ႔ အတူ ကိရိယာေတြ စုံလင္လွပါတယ္။

၂၀၀၇ ခုနွစ္ နွစ္လယ္ေလာက္မွာ စာေရးသူက ဗမာစာပေရာဂ်က္ (ေစတနာ့ဝန္ထမ္း) ကို စတင္ဖို႔ အိုးပင္းေအာ့ဖ္ဖစ္မိသားစုကို တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဒီအလုပ္ဟာ နိုင္ငံေရးနဲ့ပတ္သက္မႈ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ နိုင္ငံေရး ႏြယ္လာပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ ဗမာစာဟာ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ့ ရုံးသုံးစာျဖစ္ေန႔ျပီး၊ စာေရးသူ က အဲဒီ အခ်ိန္မွာ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ေနထိုင္ေနလို႔ပါပဲ။

ဒီေန႔ရာမွာ စကားစပ္လို႔ အေၾကာင္းအရာ တစ္ခု ကိုေျပာရရင္၊ ၂၀၀၄-၀၅ ေလာက္ကထင္ပါရဲ့ (နွစ္ေတာ့ အတိအက် မမွတ္မိေတာ့ဘူး) ျမန္မာနိုင္ငံက ဆက္သြယ္ေရးဝန္ၾကီး ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ သိန္းေဇာ္ကိုယ္တိုင္ မိုက္ခရိုေဆာ့ဖ္က President လား CEO လား တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ Steve Ballmer ဆီကို မိုက္ခရိုေဆာ့ဖ္ကထုတ္တဲ့ ေဆာ့ဖ္ဝဲေတြမွာ ဗမာစာထည့္ဖို႔ စာေရးဘူးပါတယ္။ ေအာင္ျမင္တယ္၊ မေအာင္ျမင္ဘူး ကေတာ့ မိုက္ခရိုေဆာ့ဖ္က ေဆာ့ဖ္ဝဲေတြမွာ အခုအခ်ိန္အထိ မပါေသးပါဘူး။ အဓိက ျပႆနာက အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ ရဲ့ ပိတ္ဆို႔မႈလို႔ ေခၚတဲ့ Sanction နဲ့ စီးပြားေရးတြက္ေျခမကိုက္မႈပါပဲ။

အိုးပင္းေအာ့ဖ္ဖစ္က်ေတာ့ စီးပြားေရးကိစၥထည့္တြက္စရာ မလိုေတာ့ဘူး။ သူက အခမဲ့ေလ။ Sanction ကိစၥက်ေတာ့ နိုင္ငံေရးျဖစ္လာေရာ၊ ေနာက္ဆုံးေပၚ နည္းပညာကို ျမန္မာျပည္မပို႔ရ ဆိုတဲ့မူနဲ႔ အဲဒီအခ်ိန္က ျမန္မာနိုင္ငံထဲေနတဲ့ စာေရးသူ ျငိ ေတာ့တာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ အိုးပင္းေအာ့ဖ္ဖစ္ မိသားစု ရဲ့ အကူအညီနဲ့ ေက်ာ္လႊားနိုင္တဲ့ ေနရာ (loophole) ကို ရွာေတြ႔ခဲ့ပါတယ္။

ဗမာစာကို စိတ္ဝင္စားတဲ့ ျဗိတိန္နိုင္ငံသား Keith Stribley ရဲ့ ၾကိဳးစားအားထုတ္မွုနဲ႔ ၂၀၀၈ ခုနွစ္ ဧျပီလ ပထမ ပတ္မွာ အစမ္း စတင္ ထုတ္လုပ္နိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အစမ္းသုံးစြဲလိုသူေတြအတြက္ my.openoffice.org မွာ ေဒါင္းလုတ္ လင့္ခ္ေတြ ေပးခဲ့ပါတယ္။ မႏၱေလးက Alpha Zawgyi အဖြဲ႔ေတြကလည္း အစမ္းဖိုင္ ေတြကို သူတို႔ရဲ့ ဆာဗာေတြမွာ တင္ခြင့္ျပဳခဲ့ပါတယ္။
ျပႆနာ တစ္ခုၾကဳံျပန္ပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအစိုးရရဲ့ ပိတ္ဆို႔မႈ၊ ျပီးေတာ့ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ့ ပိတ္ဆို႔မႈပါ။ ပုဂံ ဆိုင္ဘာတက္ က www.openoffice.org ကို ပိတ္ထားပါတယ္။ ေအာ္ … နိုင္ငံေရး မပါ၊ ဘာမပါနဲ႔ ဘာလို႔မ်ား ပိတ္ရတာလဲ စုံစမ္းၾကည့္ေတာ့ အိုးပင္း (open) ဆိုတဲ့ စကားလုံး ပါလို႔ သူတို႔ရဲ့ကီးဝတ္ (Keyword) နဲ႔ ျငိဆိုပဲ။ “Closed Home” ဆိုျပီး ေျပာင္းဖို႔ က်ေတာ့လဲ လက္ေတြ႔မွာ မျဖစ္နိုင္ဘူးေလ။ ပုဂံဆိုင္ဘာတက္ကို ဖြင့္ေပးဖို႔ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးရွာျပီး ေျပာရျပန္ေရာ။ ေန႔ာက္ဆုံးေတာ့ ေအာင္ျမင္သြားပါတယ္။
အိုးပင္းေအာ့ဖ္ဖစ္အဖြဲ႔ကလည္း ကုဒ္ေတြကို ေတာ္ေတာ္ စိစစ္ ပါတယ္။ သူတို႔ကလည္း ဘာသာစကားေပါင္း ၉၀ ေက်ာ္နဲ႔ လုပ္ထားတာေလ။ Keith က သူ့ရဲ့ ကုဒ္ေတြကို ၂၀၀၈ ခုနွစ္ ဆန္းပိုင္းေလာက္ကတည္းက အိုးပင္းေအာ့ဖ္ဖစ္ကို ပို႔ထားတာပါ။ အခုမွ တရားဝင္ ထြက္လာတာသာ ၾကည့္ေတာ့။ ၾကားထဲမွာ သူတို႔ရဲ့ မူေတြ၊ စံႏႈံးေတြနဲ႔ မကိုက္လို႔ ျပင္ရတာေတြလည္း အမ်ားၾကီးပါ။
အခုေတာ့ တရားဝင္ထြက္လာပါျပီ။ ထြက္လာေတာ့လဲ အဆင္သင့္ပါ။ ဝင္းဒိုး (Windows) သုံးသူေတြအတြက္သာမက လင္းနစ္ (Linux)၊ မက္ (Mac) န႔ဲ ဆိုလာရစ္ (Solaris) အသုံးျပဳသူေတြ အတြက္ပါ အသင့္ရွိေနပါျပီ။
လုပ္စရာေတြက အမ်ားၾကီးက်န္ပါေသးတယ္။ ဘာသာျပန္တာဆိုရင္လဲ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းးသာသာပဲ ျပီးေသးတယ္။ တျခား ဗမာစာလကၡဏာေတြလဲ ထည့္ဖို့ အမ်ားၾကီးက်န္ေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ တက္တက္ၾကြၾကြလုပ္မယ့္လူက - ကြန္ပ်ဳတာအပိုင္းက Keith ရယ္၊ ဘာသာျပန္အပိုင္းက ဦးမ်ိဳးေအာင္ (Kanhaiya Verma) ရယ္ပဲရွိတယ္။ စာေရးသူကလည္း ျဖီးစားတာကလြဲလို႔ ဘာမွ မလုပ္တတ္။ ပိုဆိုးတာက ဒီအလုပ္က ေစတနာ့ဝန္ထမ္းအလုပ္။ ဘယ္ကမွ ပိုက္ဆံမရဘူး။ စိတ္ဝင္စားပါတယ္လို႔ ေျပာတဲ့လူေတြကေတာ့မ်ားသား။ စြဲစြဲျမဲျမဲ လုပ္မယ့္လူ ေနာက္ထပ္ ေပၚလာေကာင္းပါရဲ့လို႔ ေမ်ွာ္လင့္ေနရတယ္။ မ်ားမ်ား ဝိုင္းလုပ္ရင္ ျမန္ျမန္ ျပီးတာေပါ့။
အခုလို တရားဝင္ မထြက္ခင္ အစမ္းထုတ္ေဝတုန္းက စမ္းသပ္ေပးခဲ့ၾကတဲ့ လူမ်ားကို လည္း ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ တရားဝင္ထြက္တယ္ဆိုေပမယ့္ အခုမွ စ လုံးေရ စ ရတာပါ။ အမွားတြ ေပါ ခဲ့ရင္လဲ dev @ my.openoffice.org ကို ေသာ္လည္းေကာင္း wunnakoko @ openoffice.org ကို ေသာ္လည္းေကာင္း ေပးပို႔ အေၾကာင္းၾကားမယ္ဆိုရင္ ကူညီရာ ေရာက္ပါတယ္။ လုပ္စရာေတြက မ်ားေတာ့ ကြန္ပ်ဳတာအေၾကာင္း နားမလည္လည္း ကူညီခ်င္သပဆိုရင္ ကူညီနိုင္ပါတယ္။ အီးေမးလ္ေလးသာ ပို႔လိုက္ပါ။
(မိုးမခ မွတ္ခ်က္ - ၀ဏၰကုိကုိသည္ မိုးမခ၏ ျမန္မာစာယူနီကုတ္ ၅.၁ စာမ်က္ႏွာျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးေနသည့္ ေစတနာ၀န္ထမ္းတဦးလည္း ျဖစ္ပါသည္)