ဆန္႔က်င္ဘက္မ်ဥ္းမ်ား

အင္တာနက္ရဲႚ အနာဂတ္ကုိ ခန္ႛမွန္းဖုိႛ ၾကိဳး စားတာဟာ အခဵည္းႏွီး အလုပ္ ျဖစ္ပၝလိမ့္မည္။ ၁၉၂၁ တုန္းက ေရဒီယုိေတြရဲ႕ အနာဂတ္ကုိ ခန္ႛမွန္းသလုိမဵဳိး ၁၉၅၁ တုန္းက တယ္လီေဗးရွင္းေတြရဲႚ အနာဂတ္ကုိ ခန္ႛမွန္းသလုိမဵဳိး ျဖစ္လိမ့္မယ္။ အင္တာနက္ဟာ ခုမွ စခၝစ ရွိပါေသးတယ္။

အင္တာနက္က တီဗြီေနရာမွာ အစား ဝင္လာလိမ့္မယ္ ဆုိတာ စဥ္းစားဖုိႛ မခက္ပၝဘူး။ ျဖန္ႛခဵီျခင္း တကၠနိဳလုိဂဵီနဲႛ လက္ခံ ဖမ္းယူျခင္း တကၠနိဳလုိဂဵီႏွစ္မဵဳိး စလုံး ဆင့္ကဲ ျဖစ္ေပၞ တုိုးတက္မွဳေၾကာင့္ တီဗြီရဲႚ အခြင့္သာမွဳ အားလုံးကုိ (Web) ေတြက ေပးလာနိဳင္ေတာ့မွာ ျဖစ္တယ္။
သုံးစြဲသူေတြဟာ လုိခဵင္တာကုိ လုိခဵင္တဲ့ အခဵိန္မွာ ဖြင့္ၾကည့္နဳိင္ၾကမွာ ျဖစ္တယ္။ ေၾကာ္ျငာေတၾြကားျဖတ္ ဝင္တာမ်ဳိးကုိလည္း လြယ္လြယ္ေလးနဲႛ ေရွာင္ လြဲနႎုိင္မွာ ျဖစ္တယ္။ တီဗြီမွာ သတင္း ထုတ္လႊင့္ခဵိန္ဟာ အကန္ႛအသတ္နဲႛပဲ ရွိတယ္။ ထုတ္လႊင့္သူေတြ ေပးတဲ့ အခဵိန္မွာပဲ သတင္းၾကည့္လုိႛ ရတယ္။ (Web) သတင္းေတြကဵေတာ့ ၾကည့္သူေတြ စိတ္ၾကိဳက္ စိမ္ေျပနေျပ ၾကည့္လုိႛ ရတယ္။ တီဗြီၾကည့္သူဟာ ေၾကာ္ျငာေတြ႓ပီးရင္လာမယ့္ အစီအစဥ္ေတြကုိ ၾကည့္ဖုိႛ ေၾကာ္ျငာေတြကုိ သည္းညည္းခံ႓ပီး တီဗြီေရွ႕ ငုတ္တုတ္ ထုိင္ေနရတယ္။ တီဗြီေတြကုိ ပရိသတ္က စိတ္ကုန္တာဟာ အဲဒီ အေၾကာင္းလည္း တခဵက္ပၝသတဲ့။
ေနာက္တခုက တီဗြီမွာ သတင္းေတြကုိ ထုတ္လြင့္ျပသတဲ့ အခၝ အေၾကာင္းအရာ တခု႓ပီးမွ တခုလာတယ္။ ကုိယ္ၾကည့္ခဵင္တဲ့ သတင္းကုိ အရင္ၾကည့္လုိႛ မရဘူး။
အင္တာနက္ ပရိသတ္ရဲႚ အခြင့္အေရး တခုက ျပန္ေျပာခြင့္ ရွိတာပဲ။ ကုိယ္ၾကည့္ခဵင္တာ ၾကည့္ေနရင္း စိတ္ကူး ေပၝက္လာတာကုိ သတင္း မီဒီယာဆီ အင္တာနက္ကပဲ လွမ္းေျပ န ႎုိင္တယ္။ မီဒီယာကလည္း ျပန္ေျပာ န ႎုိင္တယ္။ စစ္တမ္းေကာက္တဲ့ ကိစၥေတြမွာ အင္တာနက္ သုံးသူက မိမိ ဆႏၵကုိ ေပးလုိႛ ရတယ္။ တျခားလူေတီနဲႛ အြန္လုိင္းကေန႓ပီး သတင္းေတြ ေဆြးေႏြး ဖလွယ္ နိဳင္တယ္။ ေဝးလံတဲ့ အရပ္ေဒသေတြကုိ အင္တာနက္မွာ ဖြင့္႓ပီး ေလ့လာနိဳင္တယ္။
တီဗီြမလုပ္နိဳင္တာေတြ အင္တာနက္က လုပ္နိဳင္တာ အမဵားၾကီးပဲ။ တီဗြီ လုပ္ နိဳင္သမွ်ကုိေတာ့ အင္တာနက္က အသာေလး လုပ္နိဳင္တယ္။
အင္တာနက္ဟာ တီဗြီကုိ ႓ခိမ္းေျခာက္ရ႟ုံ မကဘူး။ သတင္းစာေတြကုိလည္း မဵက္ခုံး လွဳပ္ေစပၝတယ္။ သုိႛေပမဲ့ သတင္းစာက စာဖတ္ပရိသတ္ကုိ ေၾကာ္ျငာနဲႛ အေႏွာက္အယွက္မေပးပၝဘူး။ သတင္းစာ ေၾကာ္ျငာ ဆုိတာက မၾကည့္ဘဲ ေကဵာ္သြားလုိႛ ရတယ္။ လူတေယာက္ဟာ ေၾကာ္ျငာ တခုမွ မဖတ္ဘဲ သတင္းေတြ ေဆာင္းပၝးေတြခဵည္း ဖတ္သြားနိဳင္ပၝတယ္။ လက္ေတြႚမွာေတာ့ ေၾကာ္ျငာ လုံးဝ မၾကည့္ဘဲ သတင္းခဵည္း ဖတ္တယ္ ဆုိတာ မရွိပၝဘူးတဲ့။ သုေတသန စစ္တမ္းမဵား ေကာက္ယူၾကည့္တဲ့ အခၝ သတင္းစာဖတ္ ပရိသတ္ အမဵားစုဟာ ေၾကာ္ျငာေတြကုိပၝ ဖတ္တယ္လုိႛ အေျဖ ေပးၾကတယ္။ တခဵိဳႚက ဆုိရင္ ေၾကာ္ျငာေတြပၝလုိႛ သတင္းစာကုိ ဝယ္ဖတ္တာလုိႛေတာင္ ေျပာပၝတယ္။
အင္တာနက္မွာကဵေတာ့ ေစာေစာပုိင္းေလ့လာခဵက္မဵားအရ ေခၝင္းစီးေၾကာ္ျငာေတြကုိ လူမဖတ္သေလာက္ပဲတဲ့။
သတင္းလုပ္ငန္း ဆုိတာ ဘ႑ာေငြေၾကး အေထာက္အပ့ံ မရွိဘဲ ရပ္တည္လုိႛ မရပၝဘူး။ သတင္းသမားေတြကုိ လုပ္ခလစာ ေပးရတယ္။ သတင္းေထာက္လွမ္း စုေဆာင္းတဲ့ စရိတ္ေတြ အကုန္အကဵ ခံရတယ္။ ေနရွယ္နယ္ ပတ္ဗလစ္ ေရဒီယုိ (NPR) က ေသာတရွင္ ပရိသတ္မဵား သတင္း နားေထာင္ခ ေပးၾကဖုိႛ စည္းရ႟ုံး ေဆာင္႟ရြက္ဖူးတယ္။ နယ္ေျမ အသံလြင့္ရုံခြဲေတြဆီမွာ ကဵသင့္ေငြသြားေရာက္ ေပးသြင္း႓ပီး သတင္း နားေထာင္ၾကဖုိႛ နဳိးေဆာ္ခဲ့တာပၝ။ (NPR) က အခေၾကးေငြယူ႓ပီး သတင္း ထုတ္လြင့္ေပးတဲ့ ပုံစံကုိ(Web) ေတြက အသုံးျပဳလာၾကတယ္။ (Web) ဖတ္သူေတြဆီက ကဵသင့္ေငြ နည္းနည္းကေလးပဲ ေကာက္ခံပၝတယ္။ သုိႛေပမဲ့ ပရိသတ္ဦးေရ မဵားလာတဲ့ အခၝ ဝင္ေငြလည္း သိသိသာသာ တုိးလာပၝတယ္။
ခုခဵိန္ထိေတာ့ အင္တာနက္မွာ သတင္းေတြကုိ အခမဲ့လုိလုိပဲ ေဖာ္ျပ ေပးေနတယ္။ ဒၝဟာ သတင္းစာေတြက လုပ္ခဲ့တဲ့ အစဥ္အလာ အတုိင္းပၝပဲ။ ေနာက္ေတာ့ တီဗီြနဲႛ နက္ဝပ္ (Network) ေတြကပၝ လုိက္လုပ္ၾကတယ္။ ေၾကာ္ျငာေတြက ရတဲ့ေငြနဲႛ ေထ႓ပီး သတင္းေတြကုိ အခမဲ့ ေပးတဲ့ လုပ္နည္း လုပ္ဟန္ပၝ။ သုိႛေပမဲ့ လူၾကဳိက္အမဵားဆုံး သတင္း (sites) ေတြေတာင္မွ အျမတ္ရေလာက္တဲ့ ေၾကာ္ျငာ ဝင္ေငြမရၾကေသးပၝဘူး။
အင္တာနက္ အသုံးျပဳသူေတြဟာ (Web) ေတြရဲႚ သတင္း (sites) ေတြဆီက ဘာလုိခဵင္ၾကသလဲ ဆုိတာကုိ ခုထိ ဘယ္သူမွ တိတိကဵကဵ မေျပာနုိင္ ၾကေသးပၝဘူး။ (Pew) သုေတသန စင္တာရဲႚ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္၊ ေလ့လာခဵက္ တခုကေတာ့ သတင္းေတြကုိ ပုိ႓ပီး စိတ္ဝင္စားတဲ့ ပညာတတ္ အေမရိကန္ေတြဟာ တီဗြီ သတင္းေတြကုိ အၾကည့္နည္းလာ႓ပီး အင္တာနက္ သတင္းေတြကုိပဲ ပုိ႓ပီး ဖတ္လာၾကတယ္လုိႛ ေဖာ္ျပတယ္။ အေၾကာင္း တခုကေတာ့ အဲဒီ ပုဂၢဳိလ္ ေတြဟာ အလုပ္ခြင္မွာေရာ အိမ္မွာပၝ ကြန္ပဵဴတာ သုံးေနၾကသူေတြျဖစ္တယ္။ကြန္ပ်ဴတာနဲႛ အ႓မဲတမ္း လက္တကမ္းမွာ ရွိေနသူေတြျဖစ္လုိႛ သူတိုႛ အလုိရွိခ်ိန္မွာ အင္တာနက္ သတင္းေကာက္ဖြင့္ ၾကည့္ရံုပၝပဲ။
အသက္ ၁၈ႏွစ္နဲ႔ ၁၉ႏွစ္ၾကား လူငယ္ လူ႟ရြယ္ေတြဟာ ေယဘုယဵ အားျဖင့္ သတင္းေတြကုိ စိတ္မဝင္စားၾကေတာ့ဘူး။ ဒၝေပမဲ့ ခုေတာ့ အင္တာနက္ သတင္းေတြကုိ သူတုိႛက အၾကည့္ခဵင္ဆုံး ျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီ အသက္ အပိုင္းအျခား အ႟ရြယ္ေတြဟာ အလဵင္ျမန္ဆုံး တုိးပြားလာေနတဲ့ အင္တာနက္ သတင္းဖတ္ ပရိသတ္ ျဖစ္ေနသတဲ့။ သူတုိႛဟာ ခုဆုိရင္ တီဗြီမၾကည့္သေလာက္ ျဖစ္ေန႓ပီ။ သတင္းစာ ဖတ္တာလည္း နည္းသြားတယ္လုိႛ ဆုိပၝတယ္။
အင္တာနက္ သတင္းေတြၾကည့္ရတာ သူတုိႚအဖုိႚ အခဵိန္ကုိ သက္သာတယ္။ တစ္ခၝတေလ ေခၝင္းစဥ္ေတြပဲ ေလွ်ာက္ၾကည့္႓ပီး စိတ္ဝင္စားတဲ့ သတင္းကဵမွအကဵယ္ဖြင့္ၾကည့္တယ္လုိႚ ဆုိပၝတယ္။
ျခဳံႂ႓ပီး ေျပာရမယ္ဆုိရင္ အင္တာနက္ သတင္းလုပ္ငန္းဟာ သက္တမ္းနဳ ေသးေပမယ့္ သူႚရဲႚ အနာဂတ္ဟာ ပုိ႓ပီး ကဵယ္ျပန္ႚလာဖုိႚ ေသခဵာတယ္။ အင္တာနက္ သတင္းလုပ္ငန္းကုိ ထိထိေရာက္ေရာက္ ဝင္လုပ္ေနၾကတာလည္း နယူးေယာက္တုိင္းမ္းတုိႚ၊ ဝၝရွင္တန္ပုိႚစ္တုိႚလုိ အစဥ္အလာၾကီးတဲ့ သတင္းစာ လုပ္ငန္းေတြ၊ ABC တုိႚ၊NBC တုိႚလုိ အင္တားေတာင့္တင္းတဲ့ တီဗGီနက္ဝပ္ေတြက အဓိက ျဖစ္ပၝတယ္။
အင္တာနက္ အသုံးျပဳသူေတြဟာ အကန္ႛအသတ္ ရွိတဲ့ တယ္လီဖုန္းလုိင္း စနစ္ကေန ဘေရာ့ဒ္ဘင္း ((Broadband Fiber-opitic cable) ) စနစ္ကုိ အားလုံး ေျပာင္းနိဳင္ ၾက႓ပီ ဆုိရင္ သတင္း ထုတ္လႊင့္မွဳ ဆုိင္ရာ အရည္အေသြးပုိင္း သာမက ေဖဵာ္ေျဖေရးပုိင္း အားျဖည့္မွဳေတြကုိလည္း ေတာင္းဆုိလာၾကမွာ ျဖစ္တယ္။ ေသခဵာတာကေတာ့ (Web) ပရိသတ္ဟာ အတုိင္းအဆ မရွိၾကီးမားလာမွာပဲ ျဖစ္ပၝတယ္။

ေမာင္ဝံသ ဘာသာျပန္သည္။
/www.myanmarisp.com မွ ကူးထား၏။